Versneld uitgebreid bodemonderzoek in woonsite De Naeyer na PFAS-verontreiniging

Er zal versneld een uitgebreid bodemonderzoek plaatsvinden in de woonsite De Naeyer in Willebroek. Dit op vraag van de gemeente, na nauw overleg met de OVAM, het Agentschap Zorg & Gezondheid, de opdrachthouder van de Vlaamse regering en het kabinet van Minister van Omgeving Zuhal Demir.

Op vraag van de gemeente zal de OVAM versneld een zeer uitgebreid bodemonderzoek uitvoeren in de wijk, dit met het oog op het opstellen van een globaal Technisch Verslag voor de hele wijk van de fabriekssite. Daar waar eerst gesteld was dat het uitgebreid bodemonderzoek tegen begin 2022 zou uitgevoerd zijn door de OVAM, zal dit nu al in augustus starten voor de site De Naeyer. De kosten voor het globaal Technisch Verslag nemen wij als gemeente ten laste.

Als uit dit onderzoek van de OVAM blijkt dat de aangetroffen PFOS-waarden op bepaalde percelen van de fabriekssite een acuut gezondheidsrisico inhouden, zullen deze percelen quasi onmiddellijk worden aangepakt door een aannemer, aangeduid door de OVAM. Op deze manier worden de grootste gezondheidsrisico’s voor de bewoners van de wijk onmiddellijk weggewerkt.

De OVAM neemt de kosten voor deze werken op zich en herstelt de situatie achteraf in zijn oorspronkelijke toestand. We verwachten dat deze werken afgerond zullen zijn voor het einde van 2021.

Voorzorgsmaatregelen

Intussen vragen wij bewoners van de woonsite om de geldende voorzorgsmaatregelen verder in acht te nemen. De algemene maatregelen kan je hier raadplegen. We verduidelijken de voorzorgsmaatregelen die betrekking hebben op grondverzet op de fabriekssite graag.

We vragen ook om, in afwachting van het uitgebreide bodemonderzoek en de eventuele snelle aanpak van hoogrisicopercelen, geen onnodige kosten te doen in de tuin. We denken bijvoorbeeld aan het plaatsen van een omheining of het aanleggen van een siertuin met planten en struiken, omdat dit mogelijk op korte termijn terug moet verdwijnen. Het inzaaien van een gazon of plaatsen van grasmatten of een andere bodembedekker is wel aan te raden.

1. Dek droge, losse grond af

Vermijd dat vervuilde gronddeeltjes rondwaaien. Bedek alle losse grond. Dat kan met grasmatten, door in te zaaien met gras of andere dichte begroeiing, met boomschors, kiezel …  Dat geldt zowel voor de oppervlakte van percelen als voor reeds uitgegraven grond die na graafwerken wacht om later verplaatst of hergebruikt te worden. Indien u nog geen gazon hebt aangelegd en daar liever nog even mee wacht, dan raden wij u aan om uw tuin met een snelgroeiend mengsel van onkruid te bezaaien.

2. Stel werkzaamheden uit in de tuin

We raden aan om met ingrijpende tuinwerken te wachten tot eind december - of na eerdere afronding van het onderzoek door de OVAM. Vermijd intussen onnodige grondverplaatsingen, beperk de werken tot het nivelleren en bedekken van de grond, zoals hierboven aangegeven.

Probeer zoveel mogelijk de grond uit eigen tuin te hergebruiken. Verplaats de grond op een doordachte manier. Tijdens werken in de grond, zowel bij kleine tuinwerken als bij grote graafwerken in het kader van woningbouw, moet de grond bevochtigd worden. De eenvoudigste manier daarvoor is de grond besproeien met een tuinslang.

Draag voor werken met tuingrond laarzen en handschoenen. Bij graafwerken zijn er best geen kinderen in de tuin aanwezig. Het is aangeraden om deuren en ramen tijdens de werken dicht te houden en verharde buitenoppervlakten zoals uw terras of oprit achteraf af te spuiten. Zo vermijd je dat vervuild stof in de woning komt. Was na de tuinwerken altijd de handen. 

Voor tuinwerkzaamheden binnen deze woonzone is geen Technisch Verslag vereist, zolang de gronden enkel binnen het eigen perceel verplaatst worden.

3. Grondverzet in privétuinen op korte termijn

Kies je ervoor om toch al werken uit te voeren waarbij grond moet worden ontgraven en afgevoerd, bijvoorbeeld voor de bouw van een kelder of ondergrondse regenwateropslag, of verzet van reeds uitgegraven grond, dan sta je zelf in voor de kosten die het uitgraven van deze gronden met zich meebrengt, bijvoorbeeld voor het Technisch Verslag en voor het afvoeren van deze grond naar een centrum voor grondreiniging. We raden dit dan ook ten stelligste af en vragen om hiermee te wachten tot na het bijkomend onderzoek van de OVAM en het opstellen van een globaal Technisch Verslag voor de gehele zone.

De gemeente plant op korte termijn overleg in met grondsaneringsbedrijven in de hoop tot afspraken te komen voor een goedkopere kostprijs voor de eventuele afvoer van deze gronden. Je hebt er dus alle baat bij om met deze werken nog even te wachten.

Wens je met deze werken toch niet te wachten, dan zijn er drie keuzemogelijkheden:

  1. De eigenaar stelt een bodemsaneringsdeskundige aan die een Technisch Verslag opstelt. Hierdoor krijgt u meer duidelijkheid over wat met de ontgraven grond kan gebeuren. Zo weet de aannemer hoe hij de grond kan gebruiken.
  1. De eigenaar laat de grond rechtstreeks afvoeren naar een centrum voor grondreiniging of een tijdelijke opslagplaats. In dat geval moet u niet zelf voor een Technisch Verslag zorgen. Het centrum voor grondreiniging of de tijdelijke opslagplaats zorgt zelf voor de afzet van de grond.
     
  2. De eigenaar stelt een aannemer aan die de verantwoordelijkheid op zich neemt om een correcte afzet van de gronden te verzekeren. Daarbij wordt de verantwoordelijkheid van de aannemer voor eindverwerking best uitdrukkelijk vermeld in de overeenkomst. Ook in dit geval moet de eigenaar zelf geen Technisch Verslag laten opmaken.

4. Grondverzet in privétuinen na de OVAM-metingen en -werken

Voor privébewoners die met dergelijke werken wachten tot na de metingen en maatregelen door de OVAM, geldt een meer voordelige regeling.

  1. Voor grondpartijen die al afgegraven zijn en wachten op verzet, wordt gekeken naar een gemeenschappelijke analyse met gemeenschappelijk Technisch Verslag, waarvoor de eenmalige kost wordt gedragen door de gemeente.
  1. Voor gronden die nog niet werden uitgegraven, bijvoorbeeld voor een toekomstige vijver, funderingen of ondergrondse opslagtank, leiden de meetgegevens uit de OVAM campagne tot een gemeenschappelijk Technisch Verslag. Dat kan door de bewoners dan worden gebruikt bij het afvoeren van grond buiten het eigen perceel. 

Bewoners die reeds zicht hebben op hun plannen, laten dit best weten aan de gemeente via omgeving@willebroek.be.

4. Grondverzet door projectontwikkelaars

Herbekijk het bestaande Technisch Verslag en vul deze informatie eventueel aan met PFAS. Indien er nog geen Technisch Verslag bestaat, moet dit zo snel mogelijk in orde worden gemaakt. 

Klik hier voor meer info over technische verslagen in geval van potentieel PFAS-verdachte terreinen en waterlopen.

Bij langdurige opslag van grond is het aanbevolen om deze af te dekken of te beplanten, bijvoorbeeld via aanbrengen van sproeimiddel met zaden en kleefmiddel, om stofhinder te vermijden.

Meer informatie

Voor bijkomende informatie kan je terecht op volgende informatiekanalen: