Sanering van woonzone site De Naeyer start begin 2022

Op de site van de voormalige fabriek De Naeyer in Willebroek werd afgelopen zomer een bodemverontreiniging met PFAS vastgesteld. Omdat op het terrein recent een nieuwe woonzone werd aangelegd, die nog deels in ontwikkeling is, werd versneld bijkomend onderzoek uitgevoerd. De resultaten van het tussentijds rapport van het site-onderzoek tonen aan dat de verontreiniging met PFAS in de toplaag verspreid aanwezig is over de ganse woonwijk, zonder dat een specifieke bron aangeduid kan worden. Vanuit die vaststelling werd beslist om de volledige woonzone te saneren om zo de gezondheidsrisico’s op lange termijn weg te nemen.

Het verkennend bodemonderzoek van 19 juli 2021 in de woonwijk op de vroegere site van fabriek De Naeyer in Willebroek wees op een bodemverontreiniging met PFAS. Daarop startte de OVAM meteen met een uitgebreid bodemonderzoek. De resultaten van dit tussentijds rapport van het site-onderzoek wijzen op een bodemverontreiniging met PFAS in de toplaag over de ganse woonwijk. Die toplaag, de bovenste meter, bestaat uit verontreinigde grond die van elders op de site afkomstig is. Door het grondverzet dat werd uitgevoerd om de site te ontwikkelen en de verspreiding van de gronden over het volledige terrein, is het echter niet mogelijk om specifieke bronzones met hoge concentraties aan te duiden.

Gezondheidsrisico’s wegwerken

Omdat de site van de voormalige papierfabriek nog in ontwikkeling is en de gemeten verhoogde concentraties verspreid over het volledige terrein zijn vastgesteld, werd op basis van het tussentijds verslag van het siteonderzoek beslist om de volledige woonzone te saneren. Concreet wordt de verontreinigde toplaag ontgraven en vervangen met propere grond. Het gaat hier om de zones met particuliere bewoning. Ook de openbare ruimte met een hoger blootstellingsrisico (bv. speelpleinen) komen hierbij in aanmerking. Op deze manier worden de verschillende blootstellingswegen aan PFAS aangepakt en worden de gezondheidsrisico’s op lange termijn voor de bewoners weggenomen.

De huidige blootstelling houdt geen acuut gezondheidsrisico in, maar in afwachting van de sanering is het advies voor de bewoners om de huidige no regret-maatregelen te blijven toepassen. “Omdat het hier gaat om een verontreiniging afkomstig van vroegere activiteiten, neemt de OVAM in dit project ambtshalve de kosten van dit omvangrijk bodemsaneringsproject op zich”, zegt Jan Verheyen, woordvoerder van de OVAM. “En ook omdat de site nog in ontwikkeling is,
zien we hier een opportuniteit om versneld te werk te gaan.”

Metingen binnenhuisstof

Om meer inzicht te verkrijgen over mogelijke blootstelling van de bewoners, is het nuttig om metingen te doen van het binnenhuisstof. Op die manier krijgen we zicht op een blootstellingsroute die nog redelijk onbekend is, in een zone waar we verwachten dat deze route een bijdrage levert. Voor deze campagne zullen gericht een aantal huizen geselecteerd worden.

Verdere stappen

De OVAM start nu met de voorbereiding van deze sanering en werkt samen met de betrokken deskundigen een tijdslijn uit. Gezien de omvang wordt per deelzone gewerkt. Ook de ontwikkelaars, die momenteel in de wijk projecten laten uitvoeren door aannemers, worden betrokken bij de aanpak. De eerste werken moeten al starten begin 2022 en zullen ongeveer 6 maanden duren.

Karl Vrancken, opdrachthouder namens de Vlaamse regering voor de aanpak van de PFASverontreiniging, zegt: “Ik ben erg tevreden met de voorgestelde aanpak, omdat hij rekening houdt met de noden van de bewoners, de ernst van de verontreiniging én de speciale situatie van deze fabriekssite. Het gaat om een zone waar mensen net een huis gebouwd hebben of waar ze binnenkort komen wonen. De zone is een grote bouwwerf, wat tegelijk een kans biedt
om de verontreiniging nu grondig aan te pakken.”

“Eindelijk goed nieuws voor onze bewoners op de oude fabriekssite. Ik ben een bijzonder tevreden burgemeester. Enerzijds tevreden met de kordate aanpak en alle reeds geleverde inspanningen. Anderzijds heel tevreden met de beslissing om deze woonsite prioritair van een sanering te voorzien. De bewoners kunnen nu eindelijk gerustgesteld worden voor een mooie toekomst in een gezonde leefomgeving”, zegt burgemeester van Willebroek Eddy Bevers.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “Of het nu gaat om de inwoners van Willebroek of over de overheden zelf, eigenlijk heeft niemand iets aan eindeloos gepalaver over wie de sanering van deze gronden op zich zou moeten nemen. Zo snel mogelijk deze verontreinigingen opkuisen is dan ook wat we gaan doen. De OVAM neemt ten volle de handschoen op om al volgend jaar te starten aan de werken. Het is intussen geen geheim meer dat de PFASproblematiek Vlaanderen voor grote uitdagingen stelt, maar we pakken die zo doortastend mogelijk aan met de bescherming van ons leefmilieu en de gezondheid van de mensen als belangrijke drijfveer.”

(persbericht OVAM, 24 november 2021)