Wandeling: ontdek Willebroek langsheen de 150-jarige spoorlijn Mechelen-Terneuzen

1. Station

Dit eclectische stationsgebouw naar een ontwerp van 1891 en opgericht in 1913-14 functioneerde aanvankelijk als station en telegraafrelais. In 1963 werd echter het sierlijke telegraaftorentje gesloopt en later ook de ijzeren luifel aan de perronzijde.

Het gebouw werd tegen de verhoogde spoorwegberm aangebouwd. Het is een baksteenbouw van één bouwlaag met zichtbare kelderverdieping uitgevoerd in breuksteen aan de pleinzijde. Bovendien werd ook arduin gebruikt voor muurbanden, sluitstenen en dorpels. Het geheel wordt bekroond door een complexe, overkragende leien bedaking.

Belangrijk is het verrassende interieur het werd vrijwel intact bewaard en toont een merkwaardige eclectische stijl. 

Via IJzerenwegstraat en de Veert en Boomsesteenweg naar Kraagweg

2. Park Den Blijk en Kasteel De Kraag

Het kasteel werd genoemd naar de kreek of het wiel De Kraghe, een overblijfsel van de dijkdoorbraak van 1569, gelegen aan de overkant van het kanaal. Het is een classicistisch kasteel dat naar verluidt zou opklimmen tot 1756, aangepast in de 20ste eeuw, onder meer naar ontwerp van 1929 met de wijziging van de binnenindeling (inrichting tot casino voor werknemers van A.S.E.D. - Ammoniaque Synthétique et dérivés) en de vergroting met een erker (achteraan) en de dakverdieping

Park Den Blijk is een restant van het vroeger kasteelpark met vijver en rest van de voormalige ijskelder.

Het kasteel kende verscheidene bestemmingen onder meer als jeneverstokerij, tehuis voor arbeiders (A.S.E.D.) en brouwerij; benedenverdieping heden ingericht als kantoor.

Voorbij kasteel De kraag richting Groene Laan

3. Spoorwegbrug Groene Laan

De eerste spoorwegbrug dateert van voor de eeuwwisseling. In augustus 1869 werd ze voor het  eerst op haar stevigheid getest met een goederentrein die grond- en bouwstoffen vervoerde. In 1871 werd ze officieel ingehuldigd. Deze eerste versie lag, in tegenstelling tot haar opvolgers gelijk met de opgehoogde kanaalboorden.

Ze werd in 1910 afgebroken en vervangen door een verheven ijzeren draaibrug.

Centraal boven de metaalconstructie van de brug stond een glazen besturingscabine. Van hieruit kreeg men ongehinderd zicht op het waterverkeer en werd de brug bediend.

Tijdens WO II (1940) werd de brug totaal vernield. Een nieuwe (huidige) spoorwegbrug werd in 1949 voltooid door de “mannen van den ijzeren”. Ook het huidige commandohuis aan de oever van het kanaal, werd op dat moment gebouwd.

Vervolg Groene Laan tot aan Oud Sasplein en de Vredesbrug  

4. Vredesbrug

In mei 1940 werd de Willebroekse klapbrug opnieuw opgeblazen door de oprukkende Belgische Genie, die daarmee de opmars van de Duitsers wilde bemoeilijken.  Er wordt ook nu een noodbrug (vlottende brug) ingelegd die meerdere jaren dienst zal doen.

In 1946 schreef de toenmalige NV Zeekanaal en Haveninrichtingen van Brussel een aanbesteding uit voor de vervanging van vier bruggen over het Zeekanaal Brussel-Schelde.

In 1947 werd de opdracht voor bouw van de brug van Willebroek uiteindelijk toegewezen aan de Société Anonyme des Ateliers de Construction de Willebroeck (in de volksmond gekend als ‘den ijzeren”).  Het startsein voor de werken werd gegeven in het najaar van 1949.  Op 5 mei 1952 kon de brug worden geopend voor het verkeer.

Vervolg naar Mechelsesteenweg

5. Fabriek De Naeyer

Voormalige papierfabriek en later ook ketelmakerij van industrieel en burgemeester Louis De Naeyer opgericht in 1862.

De fabriek kende reeds tijdens de eerste jaren een relatief grote groei.

Na vele ups en downs ging om allerlei redenen, waarvan de grote zuiveringsproblemen voor het afvalwater van de celluloseafdeling niet de minste waren, de fabriek in faling.

Het bedrijf (ketelmakerij) werd later overgenomen door CMI De bij de fabriek horende geklonken ijzeren watertoren, daterend uit 1903, is beschermd als monument.

Een groot deel van de site is ondertussen verdwenen. Slechts enkele gebouwen herinneren nog aan de fabriek van Louis De Naeyer.  Een deel van het complex wordt  verbouwd tot woongelegenheden.

6. Mechelsesteenweg 92-94 Woning 'In Luik'

Beide woningen zijn  gebouwd in laat-classicistische stijl. De woning gelegen aan nr. 92 is een half vrijstaand huis met bakstenen lijstgevels met houten kroonlijst  en  onderaan een  arduinen. De rechthoekig ramen hebben een arduinen omlijsting. Op de voorgevel staat boven de deur een inscriptie met het jaartal MDCCC. In het huis zou een deel van de afbraak van het kasteel van Willebroek herbruikt zijn.

De woning nr. 94 is eveneens een laat-classicistisch hoekhuis en dateert van het begin van de 19de eeuw. Vroeger was hier een afspanning (herberg) “In Luik”.

Het oorspronkelijke interieur werd zoveel mogelijk bewaard. In de achtergelegen tuin zijn er nog restanten bewaard van een oude rosmolen (molen aangedreven door paarden).

Vervolg Mechelsesteenweg en richting Dorpstraat

7. Kerk Blaasveld

De oorspronkelijke kerk dateert reeds van 1323 en werd gesticht door Rudolf Pipenoy.  Deze was maarschalk van het hertogdom Brabant en heer van Blaasveld. In de 16de eeuw, tijdens de godsdiensttroebelen, werd de kerk getroffen door overstromingen en vernield door geuzen.  De kerk werd in 1630 door Cosmas De Prant, de eerste baron van Blaasveld en Margaretha de Hornes, zijn echtgenote, heropgebouwd.  Hun grafstenen werden vooraan de kerk geplaatst.

In 1865 werd de kerk door architect J.Schadde verbouwd in een neogotische stijl.  Het oorspronkelijke koor uit 17de eeuw werd hierbij bewaard en geïntegreerd in de vergroting.

In 1914, tijdens de eerste wereldoorlog, werd de kerk zwaar beschadigd. De kerk werd later in 1922 in de oorspronkelijke staat weer opgebouwd dit naar een ontwerp van E.Careels.

Terug richting Mechelsesteenweg naar park Bel-Air

8. Kasteel en park Bel-Air

Het kasteel Bel-Air dateert uit de periode van de Belle Epoque. Het werd in 1810 door Charles du Trieu, de toenmalige burgemeester van Blaasveld, gebouwd op grond van de hoeve Briart.

Het kasteel diende tijdens de wintermaanden als jachtslot en in de zomer als buitenverblijf.

Het kwam later in handen van de familie de Wargny, die het in 1921 aan de brouwersfamilie Van den Bogaert verkocht. Het kasteel werd in 1965 verbouwd en deels gesloopt.

Het park rond het kasteel werd aangelegd als een typisch Engelse landschapstuin met een bijhorend tuinhuis.

Het kasteel Bel-Air en de daarbij horende gronden werden in 1974 door de gemeentebesturen van Blaasveld en Willebroek aangekocht. Het kasteeltje kreeg vanaf dan een culturele invulling.