Woonkwaliteit
Elke burger heeft recht op menswaardig wonen in een woning van goede kwaliteit in een behoorlijke woonomgeving. De Vlaamse Codex Wonen geeft aan de gemeenten een aantal instrumenten om de veiligheids-, gezondheids- en kwaliteitsnormen te bewaken waaronder het woononderzoek en het conformiteitsattest.
Kwaliteitsonderzoek
Woningen die niet voldoen aan de kwaliteitsnormen, vastgelegd in de Vlaamse Codex Wonen, kunnen ongeschikt en/of onbewoonbaar worden verklaard.
Zo moet elke woning beschikken over:
- voldoende en veilige verwarmingsmogelijkheden
- voldoende verlichting en verluchting
- veilige elektriciteits- en stookolie- of gasinstallaties
- elementaire sanitaire voorzieningen
Bovendien moet de woning brandveilig, stabiel en toegankelijk zijn.
Wanneer een aanvraag voor een woningcontrole wordt ingediend, gaat een gemeentelijk onderzoeker aan de hand van het technisch verslag na of de woning gebreken vertoont.
- Gebreken in categorie I geven geen aanleiding tot ongeschiktheid, tenzij de eindbeoordeling van de woning meer dan 6 gebreken categorie I heeft. In dat geval zal de woning automatisch een gebrek categorie II krijgen en dus de ongeschiktheid van de woning met zich meebrengen.
- Gebreken in categorie II zijn gebreken die de ongeschiktheid van de woning met zich meebrengen.
- Een gebrek in categorie III staat gelijk aan onbewoonbaarheid (er is geen apart omstandig verslag meer nodig, dit wordt rechtstreeks in het technisch verslag verduidelijkt). Mensonwaardigheid is naast veiligheids- en gezondheidsrisico toegevoegd als indicator voor deze categorie.
De provinciale afdeling van Wonen-Vlaanderen staat in voor het technisch onderzoek van de woning en brengt vervolgens advies uit aan de Burgemeester. De Burgemeester neemt een eindbeslissing na de hoorzitting van de betrokken partijen (verhuurders en bewoners).
Een woning die ongeschikt- en/of onbewoonbaar is, zal worden opgenomen in de inventaris van ongeschikte en onbewoonbare woningen (VIVOO). Indien de eigenaar/verhuurder niet binnen het jaar de vastgestelde gebreken hersteld, kan het betalen van een heffing worden gevraagd. De opname van de woning in de inventaris betekent ook dat het recht van voorkoop en sociaal beheersrecht kan worden uitgeoefend zodat slechte woningen op de markt gerecupereerd kunnen worden. Het verhuren van een ongeschikte of onbewoonbare woning kan strafrechtelijk worden vervolgd.
Een woning kan ook rechtstreeks door de burgemeester onbewoonbaar worden verklaard op basis van artikel 135 van de Nieuwe Gemeentewet bij ernstige risico's en in het algemeen belang van de burgers.
Een overzicht van de ongeschikte en onbewoonbare woningen kan je terugvinden op de website van GeoPunt Vlaanderen. Om de woningen op de kaart te bekijken kies je in het menu ‘Kaarten’ rechts eerst ‘Bouwen en wonen’ - ‘woningkwaliteit’ – ‘Vlaamse inventaris van ongeschikte en onbewoonbare woningen’. Alle woningen die ongeschikt en/of onbewoonbaar zijn zullen rood kleuren op de kaart. Via de zoekbalk bovenaan kan je specifieker op zoek naar een bepaalde gemeente, straat of adres.
Conformiteitsattest
Vanaf 2021 voert de gemeente gefaseerd een verplicht conformiteitsattest voor huurwoningen in.
Verwaarlozing
Heel wat woningen in Vlaanderen verkeren in slechte staat door langdurige verwaarlozing. Om te voorkomen dat dergelijke woningen en gebouwen verloren gaan op de woningmarkt, worden deze geïnventariseerd door de Vlaamse Overheid. Door de eigenaars van deze panden te belasten met een heffing, wil de Vlaamse Overheid hen ertoe aanzetten deze panden weer beschikbaar te maken voor bewoning.
Vanuit het gemeentebestuur van Willebroek wordt een vermoedenslijst van verwaarlozing opgesteld die vervolgens aan Wonen-Vlaanderen wordt bezorgd.
De verwaarlozing van een pand wordt door hen vastgesteld aan de hand van een technisch verslag waarin ernstige storende uiterlijke tekenen van verval worden beoordeeld.